Öcalan'ın ısrar ettiği yöntem Kolombiya'da barış getirdi
ANKARA (DİHA) - PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın önemsediği "3'üncü göz" yöntemi, yaklaşık 200 bin insanın hayatını kaybettiği Kolombiya ile FARC arasındaki çatışmalarda nihai çözüm ve barış getirdi. Kolombiya örneğini inceleyen aydınlar, "Pekâlâ biz de kendi sorunumuzu bu yöntemle çözebiliriz" dedi.
Kolombiya Hükümeti ile Devrimci Silahlı Güçler (FARC) arasında 50 yıldan uzun süredir devam eden ve yaklaşık 200 bin insanın hayatına mal olan, daha çok sınıfsal temele dayanan çatışmalı süreç, Küba'nın Başkenti Havana'da yapılan anlaşma ile barışla sonuçlandı. 23 Haziran tarihinde iki taraf arasında nihai ateşkesin sağlanması sonucu dün Havana'da Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos ve FARC lideri Timoleon Jimenez'in tarafından barış anlaşması imzalandı.
Öcalan'ın talebi, Kolombiya'da barış getirdi
Bir üçüncü ülkede, iki garantör ve iki gözlemci devlet nezdinde yapılan görüşmelerin barış ile sonuçlanması, gözleri Türkiye'ye çevirdi.
Keza PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın 1993 yılından beri ısrarla yol aldırmaya çalıştığı, "demokratik çözüm yolları", 2013-2015 yıllarında arasında ilk kez kabul edilen görüşmelerle müzakere aşamasına geldi. 2.5 yıl boyunca çatışmasızlık sürecinin hüküm sürdüğü bu dönemde, PKK Lideri Öcalan görüşmelerde mutlaka "3'üncü göz anlamına" gelen "İzleme Heyeti" talebinde bulundu. Süreç tam da bu heyette kimlerin yer alacağı aşamasına geldiğinde ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, 20 Mart 2015 tarihinde "İzleme Heyeti'ni doğru bulmadığını" belirtti ve o tarihten itibaren barış masası yıkıldı.
Oysa Öcalan'ın talep ettiği, Erdoğan'ın "doğru bulmuyorum" dediği "İzleme Heyeti/3'üncü göz" Kolombiya'da barış getirdi. Çünkü Kolombiya barış görüşmeleri 3'üncü bir ülkede yapılmış olmasının yanı sıra Küba ve Norveç garantörlük, Venezuela ve Şili ise gözlemci ülke olarak görüşmelerde yer aldı.
Türkiye heyeti Kolombiya sürecini inceledi
Kolombiya'da barışı getiren görüşme süreci Türkiye'den de yakından takip edildi. En son Nisan 2016 tarihinde Demokratik Gelişim Enstitüsü'nün (DPI) girişimi ile aralarında CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, AKP Milletvekili Adnan Boynukara, HDP Milletvekili Mithat Sancar, Akil İnsanlar heyetinden ise Kadir İnanır, Kezban Hatemi ve Ali Bayramoğlu'ndan oluşan bir heyet, barış sürecini incelemek amacıyla Kolombiya'ya gitti. Heyet, Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos, görüşmelerin baş müzakerecisi Frank Pearl ile bir araya geldi.
Bu heyette yer alan kimi isimler, Kolombiya'daki barış görüşmelerini ve bunun Türkiye'de uygulanma şansını DİHA'ya değerlendirdi.
Sancar: Türkiye'de de sürecin başarılı olma şansı var
HDP Milletvekili Mithat Sancar, Kolombiya'da başarının "sürecin son derece titiz ve sağlam hazırlanmış olmasıyla" sağlandığını dile getirdi. Sancar, "Baştan itibaren bütün ayrıntılar dikkatle hazırlandı. Daha önce yapılan girişimlerinin başarısızlıkla sonuçlanan faktörleri ciddiyetle tahlil edildi, ondan gereken dersler çıkarıldı. Müzakereler bir ikinci ülkede ve açık yapıldı. İki garantör ve iki gözlemci devlet vardı. Küba ve Norveç garantörlük, Venezuela ve Şili gözlemci ülke oldular. Toplumun çeşitli kesimlerinin temsilcileri zaman zaman müzakerelere katıldılar. Barış sürecinin nasıl yürütülmesi gerektiğine dünya örneklerinin birikimleri bu süreçte gözetildi. Pürüzlerin çözülmesi için gerekli mekanizmalar yaratıldı" dedi.
Süreç içerisinde çeşitli tıkanıklıkların yaşandığını, ama bunları çözmek için gerekli tedbirlerin alındığını ve BM, AB ve ABD'nin ciddi destek sunduğunu belirten Sancar, Kolombiya'daki sürecin Türkiye'de de başarılı olabileceğini ve sonuç alacağına vurguladı. Sancar, şunları söyledi:
"Bu hükümete ve devlete bağlı olarak gelişebilir. Adım atarlarsa başarılı bir barış sürecini yürütmek istiyorlarsa bu sürece bakarak sonuçlar çıkarabilir. Ama Kolombiya örneğinde de görüldüğü gibi gözlemcisiz, kapalı, güvencesiz bir sürecin başarılı olma şansı yok denecek kadar azdır. Türkiye kendi şartlarına göre bunun adımlarını atabilir."
Bayramoğlu: Türkiye'de eninde sonunda bu yolla çözüm bulabilir
Nisan ayında Kolombiya'ya ziyaret gerçekleştiren ve Türkiye'deki çözüm sürecinde rol alan Akil İnsanlar Heyeti'nde yer alan Gazeteci Ali Bayramoğlu da, Kolombiya barış sürecinin başarıyla sonuçlanmış olmasının "önemli bir pozitif bir sonuç" olduğunu ifade etti. Kolombiya örneği ile bu tür "etnik, dinsel, sınıfsal meselelerden kaynaklı sorunların mutlaka siyasi yollarla çözülebileceğinin" ortaya çıktığını vurgulayan Bayramoğlu, "Yaklaşık 60 yıldır devam eden bir sorun ve çatışma ortamı vardı. 200 bin insan hayatını kaybetti. 6-7 bin insan hayatını kaybetti. Bu sorun çatışma ile çözülmedi ancak masada çözülebileceği ortaya çıktı" ifadelerini kullandı.
Bayramoğlu, sürecin başarılı olmasında daha önceki denemelerden gerekli derslerin çıkarılmış olmasının da etkili olduğunu kaydetti.
Bayramoğlu, "Kolombiya da ancak 3'üncü denemede başarılı olundu. 90'lı yıllarda ve 2000'li yıllarda da bu girişimlerde bulundular. Ancak, bunlar başarısız oldu. 3'üncü denemede ilk iki demede yaşanan sıkıntılardan gerekli dersler çıkarılarak başarılı olundu" diye konuştu.
Görüşmelerde "gizlilik-açıklık ilkesinin" gözetilmesine de işaret eden Bayramoğlu, "Her iki denemede, daha gizli görüşmeler yapıldı. Ancak son görüşmeler şeffaf bir şekilde yürütüldü. Görüşmeler şeffaf yürütüldükçe toplumun desteği de arttı" diye kaydetti. Bayramoğlu, ayrıca uluslararası gözlemcilerin gerekliliğine ve hayati önemine de işaret ederek, Türkiye'nin kendi çözüm sürecinde bunlardan gerekli dersleri çıkarması gerektiğini söyledi. Bayramoğlu, "Bu sürecin başarı ile sonuçlanmış olması Türkiye ve insanlık adına umut vericidir. Bu aynı zamanda tarihsel süreç açısında önemli bir deneyimi ve örneği teşkil ediyor" dedi.
Türkiye'nin kendi sorununu ancak bu tarz müzakere ve diyalogla çözebileceğine işaret ederek, "Türkiye şuan uzak gözükse de eninde sonunda bu soruna siyasi yollarla ve müzakere ile çözüm bulmak zorundadır. Bunun için Kolombiya gibi örneklerden gerekli dersleri çıkarmak gerekir" dedi.
(kk/öç)
